

Duurzaamheid kun je doorvoeren op allerlei vlakken, op voedsel (bv bio/vega), op energie (besparen/opwekken), je inrichting (circulair) of bijvoorbeeld in de keuze van je reinigingsmiddelen. Hoeveel vakjes kun jij met jouw zaak aanvinken. En klik op de andere vakjes ter inspiratie. Wie weet vind je daar inspiratie voor je volgende stap.
Hoe weet je welk voedsel duurzaam is?
Om te meten welke voedingsmiddelen daadwerkelijk duurzaam zijn wordt levenscyclusanalyse (RIVM). Deze analyse houdt rekening met alle fases van het product, van het telen of fokken van het voedsel tot de verwerking van het restafval. Zo wordt inzichtelijk gemaakt wat de impact op het milieu is door het verbouwen, fokken, kweken, verwerken, vervoeren, opslaan, koken en weggooien van voedsel.
Uiteraard begrijpen we dat chefs vaak geen tijd (of zin) om dit alles zelf uit te zoeken, dus hebben we een kort e-boek opgesteld met praktische tips om duurzame(re) keuzes te maken.
Bewaar voedingsmiddelen op de juiste manier, zodat ze zo lang mogelijk bruikbaar blijven. Met de First-In, First-Out wordt je voorraad continu geroteerd. Zo worden de oudste ingrediënten als eerste gebruikt. Het duurt misschien iets langer om de verse producten in rekken en koelkast te leggen, maar er wordt wel minder eten verspild.


Pas de 80-20 regel toe bij het creeren van gerechten
Gebruik bijvoorbeeld maximaal 20% dierlijke producten en 80% plantaardig of gebruik tenminste 80% seizoensproducten (bijvoorkeur van Nederlandse bodem) en 20% buiten het seizoen.
Neem ook eens een kijkje bij Dutch Cuisine. Zij hanteren vijf principes die gestoeld zijn op de Nederlandse culinaire identiteit. Principes die duurzaam zijn voor mens, dier en milieu en leidend zijn voor ons dagelijks handelen.


Bijgerechten op bestelling.
Serveer bijgerechten niet standaard, maar op aanvraag al dan niet tegen betaling.
Dit stimuleert gasten na te denken of ze het bijgerecht daadwerkelijk willen en voorkomt voedsel- (en geld!) verspilling.
Meten is weten
Je kunt je voedselverspilling alleen verminderen wanneer je precies weet hoeveel en wanneer je wat weggooit. Let hierbij ook op de verpakkingen en kijk of er mogelijk een alternatief, waarbij je minder verpakkingsmateriaal nodig hebt (grotere hoeveelheden per verpakking of papier ipv plastic).
Als je je voedselverspilling automatisch wil volgen (en op basis daarvan je inkoop wil optimaliseren), kun je volgens Orbisk je winstmarge met 2 tot 8% te verhogen. Neem eens een kijkje op hun website.


Minder vaak bestellen
Kijk eens of je je bestellingen zou kunnen clusteren waardoor je minder vaak hoeft te bestellen. Als je leverancier in plaats van 5, maar 3 keer per week hoeft langs te komen, scheelt dat op jaarbasis 100 ritten. Goed voor het milieu, maar ook de leefbaarheid in de stad. Daarnaast scheelt je medewerkers ook 100x extra hun werk neerleggen en tijd nemen voor het opbergen.


Koel en vrieskasten
Koel- en vrieskasten met een A label gebruiken een kwart van de energie die oude vrieskasten verbruiken.
Daarnaast is het belangrijk te zorgen voor een goede temperatuurinstelling, 60% van het vermogen is vaak al voldoende.
Zet een koelkast of vriezer nooit strak tegen de muur, maar minstens 10 centimeter ervan af. Op die manier blijft de achterzijde stofvrij en kan de koelkast makkelijk warmte afvoeren.
Vaak zetten chefs uit gewoonte keuken apparatuur aan als ze binnenkomen, terwijl het nog een hele tijd duurt voor deze nodig zijn. Bekijk welke tips chef Jarko hierover geeft.
Dat energiebesparen niet moeilijk hoeft te zijn, bewijst de chef Theo van Het Crabbetje in Leiden. Hij deed een energie scan van Duurzame Horeca Nederland ism Klimaatroute en zie hier wat het hem heeft opgelevert (spoiler: hij kan er van op vakantie!!!)
Koken op gas is duur tegenwoordig. Behalve als het “huisgemaakt” gas is. Zoals ze bij Landal doen.
Je zaak is nog lekker warm om sluitingstijd. Kijk hoe Bart, eigenaar van Logica, deze restwarmte slim gebruikt.




Het schenken van kraanwater in plaats van gebottled water scheelt, naast onnodige CO2 uitstoot enorm veel ruimte in je koeling.


Waterbesparing bij de bereiding
- Laat de kranen niet onnodig te laten lopen tijdens het wassen van je handen.
- Was groenten en fruit in een grote kom en schrob ze schoon met een apart borsteltje. Zo gebruik je de kraan niet als een krachtige spoelkop.
- Kook met een vergietpan: Met een vergietpan kun je groenten perfect (en heel gezond) stomen. Bovenop je pan met pasta, rijst of aardappelen, dat scheelt weer een pan met water.
- Hergebruik het kookvocht van groenten
Zo bespaar je water en voeg je gemakkelijk vitamines én smaak toe aan soepen, sauzen en risotto. Of kook pasta in hetzelfde water waarin je ook groente blancheert.


Water besparen in je zaak
Ook van water kun je makkelijk minder gebruiken, zonder dat jij of je gasten in hoeven te leveren op comfort.
Door een perlator te plaatsen op de kranen in jouw zaak ga je gemiddeld van veertien liter water naar vier liter water per minuut! Je hoeft hier na het plaatsen niet meer naar om te kijken, het gaat als vanzelf.
Denk ook eens aan sensorkranen en waterloze urinoirs.




Kies voor een energiezuinige en waterbesparende vaatwasmachine.
Denk bijvoorbeeld aan de MEIKO M-iClean U voorlader vaatwasmachine/glazenspoelmachine. Die heeft waterverbruik van slechts 2,4 ltr per korf. Daarnaast heeft deze machine een optie voor energieterugwinning/dampafzuiging. Dit zorgt voor een energiebesparing van maar liefst 21% en reduceert de dampuittreding tot wel 80%.!!!
Het loont dus om zeker om wat machines te vergelijken.
Je bestelt “ingredienten”, maar gratis en voor niets krijg je er ook allerlei verpakkingen bij. Sjaak van Tuin van de Smid geeft de tip om dit met je leverancier te bespreken.
Kies je inzamelmiddelen en locatie
Als je wilt dat medewerkers en bezoekers hun afval scheiden en dit op de juiste manier doen, is het natuurlijk belangrijk dat zij hiervoor voldoende gelegenheid hebben. Oftewel plaats de juiste én voldoende afvalbakken op de juiste locaties. Breng in kaart waar het afval vrijkomt. Denk aan ruimtes zoals: in de keuken, achter de bar, bij de entree, de sanitaire ruimtes, het buitenterrein de looproutes, etc. Vervolgens kies je voor de best passende afvalbakken.
Inkoppertje
Het lijkt misschien een inkoppertje, maar zoals chef Jarko vertelt, kun je veel besparen door zelf je ingredienten te snijden. Dit levert minder afval op en de afsnijdsels kun je nog verwerken in sauzen/soepen etc. En het bespaart je nog geld ook.


Verpakkingsvrij buffet
Single use verpakkingen zijn hygienisch en je hoeft ze niet weg te gooien als ze niet gebruikt zijn, maar het levert wel veel plastic afval op. Denk eens out of the box (letterlijk), zoals ze bij EasyButter hebben gedaan.
Zij bieden een portioneermachine die is speciaal ontwikkeld om de hoeveelheid plastic mini boterkuipjes terug te dringen. Met één druk op de knop heb je een portie smeerbare boter. Doordat de boter niet aangeraakt wordt en niet apart is verpakt, is dit de meest hygiënische en duurzame manier om boter aan te bieden.
Afval ophalen zonder uitstoot
Laat je afval CO2 neutraal ophalen door initiatieven zoals inzamelhelden of De Clique.
Zo wordt je afval (secondaire) grondstof en scheelt het transport hievan veel CO2 en fijnstof.


Bag in box
Bag in box systemen zijn dan misschien wel recyclebaar. Hervullen van de zakken zou nog beter.
ClearCircle doet dit. Hun medewerkers leveren de producten rechtstreeks aan de klant, vullen de voorraad automatisch aan en halen na gebruik de duurzame verpakkingen weer op. Deze worden tot wel 8 keer hergebruikt.
Upcyclen
Denk bij je inkoop eens aan 2e hands of zelfs circulair geupcyclede producten. Je krijg unieke producten en helpt het milieu ook nog.






Kijk mee met het team van restaurant The Lux, welke duurzame aanpassingen zij in hun interieur hebben toegepast.
Kies je inzamelmiddelen en locatie
Als je wilt dat medewerkers en bezoekers hun afval scheiden en dit op de juiste manier doen, is het natuurlijk belangrijk dat zij hiervoor voldoende gelegenheid hebben. Oftewel plaats de juiste én voldoende afvalbakken op de juiste locaties. Breng in kaart waar het afval vrijkomt. Denk aan ruimtes zoals: in de keuken, achter de bar, bij de entree, de sanitaire ruimtes, het buitenterrein de looproutes, etc. Vervolgens kies je voor de best passende afvalbakken.


Reinigingsmiddelen
Denk bij reinigen niet alleen aan de reinigingsmiddelen die niet milieubelastend zijn, maar ook bijvoorbeeld aan je sponzen en doeken.
Een mooi voorbeeld van duurzame (wasbare) schuursponsjes vind je bijvoorbeeld bij you sea.


Eerlijke werkomstandigheden
Denk bij je inkoop ook eens aan de mensen die je producten produceren. Er zijn verschillende organisaties die kleine producenten in ontwikkelingslanden helpen een betere plek te verwerven in de handelsketen.
Denk bijvoorbeeld aan Fairtrade of rainforest-alliance https://www.rainforest-alliance.org/# Zij bieden al veel meer producten dat alleen koffie en thee. https://www.fairtradenederland.nl/producten/


Verdeel het werk daarom zo goed mogelijk onder het personeel, zorg voor voldoende afwisseling in werkzaamheden en las genoeg pauzemomenten in. Gebruik daarnaast in hoogte verstelbare werktafels in de keuken en stel een kar of steekwagen ter beschikking.


Bedrijfskleding
Misschien sta je er niet bij stil, maar bedrijfskleding kun je ook op een verantwoorde manier aanschaffen. Een club als “By Rockland’ ontwerpt high end duurzame bedrijfskleding.
Eenvoudiger, maar niet minder relevant is bijvoorbeeld een schort van gerecyclede jeans, soms zelfs gemaakt door mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Er zijn vast wel initiatieven te vinden in jouw omgeving. In Leiden kun je bijvoorbeeld terecht bij het Circulaire warenhuis, waar 2e hands producten geupcycled worden.


Toegankelijkheid van je zaak
Drempels, trappen, geen invalidentoilet, veel restaurants zijn allesbehalve goed toegankelijk voor mensen met een lichamelijke beperking. Om eetgelegenheden te stimuleren daar verandering in te brengen, is dit jaar voor het eerst het Nederlands Keurmerk voor Toegankelijkheid (NLKT) uitgereikt. https://keurmerktoegankelijkheid.nl
Ook KHN heeft hier een actieplan opgesteld om de horeca beter toegankelijk te maken.
Geef mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt een kans.
Het kan uiteraard dat zelf geen gelegenheid hebt om ze in dienst te nemen. Door te kiezen voor leveranciers of partners die met deze mensen werken, geeft je iedereen een kans om mee te doen aan het arbeidsproces.


Een goede werkomgeving