Bijzondere egel weetjes: het leven van de stekelige tuindwerg

Egels zijn unieke dieren en wie goed kijkt, ontdekt al snel een heleboel interessante egel weetjes. Dit kleine stekelige dier zie je vaak ’s avonds in de tuin scharrelen, op zoek naar eten onder een hoop bladeren of tussen de struiken.

De stekels als bescherming en bijzonder kenmerk

Een volwassen egel heeft tussen de zevenduizend en achtduizend stekels op de rug. Deze stekels zijn niet scherp, maar wel stevig en staan rechtop. De stekels bieden bescherming wanneer het dier gevaar ziet. Als een vos, das of hond de egel nadert, rolt het dier zich op tot een bal. De stekels prikken alle kanten uit. Roofdieren vinden het lastig om hem dan op te pakken of te bijten. De buik van een egel is zacht. Door zich op te rollen, blijft dit kwetsbare gedeelte veilig verborgen. Als een egel per ongeluk valt, vangen de stekels de klap ook op. De stekelige jas werkt dus op meerdere manieren als een schild.

Vroege vogels en nachtbrakers in de tuin

Egels zijn vooral actief in het donker. Ze slapen overdag in een nest van takjes en bladeren, vaak onder een struik of in een hoop tuinafval. Als de avond valt, worden deze dieren wakker en gaan ze op jacht. Hun gehoor en reuk zijn goed ontwikkeld. Zo vinden ze snel voedsel, zelfs in het donker. Tijdens hun nachtelijke tocht eten ze allerlei insecten, wormen, spinnen en slakken. Soms vangen ze zelfs een kleine kikker of eten wat bessen en zaden. Een interessante egel feit: per nacht kan een enkel dier wel 40 slakken opeten. Daarmee helpt de egel mee in de bestrijding van plagen in de tuin. Dat maakt hem een echte natuurlijke hulp.

Slapen en overleven in de winter

Wanneer de herfst aanbreekt en de temperatuur daalt, zoekt de egel een geschikte plek om te overwinteren. Het dier houdt namelijk een winterslaap. Hij bouwt een warm nest van droge bladeren, gras en mos. Daarin slaapt hij bijna vijf maanden achter elkaar. Tijdens de winterslaap daalt de lichaamstemperatuur van de egel flink. Ook de hartslag wordt veel trager. De egel gebruikt weinig energie en wordt pas wakker als het weer warmer wordt. Het is belangrijk dat egels in de herfst genoeg eten vinden om een vetreserve op te bouwen. Zonder voldoende lichaamsvet is de kans klein dat het dier de winter overleeft. Dit is nog een van de minder bekende egel weetjes, maar wel een hele belangrijke.

Leven in de buurt van mensen en grote uitdagingen

Egels voelen zich vaak thuis in tuinen, parken en plantsoenen. Toch gaat het steeds minder goed met deze soort in Nederland. Jaarlijks worden er veel aangereden door auto’s. Ook dichte schuttingen en stenen muren maken het voor egels lastig om op zoek te gaan naar eten of een veilig plekje. Een andere bedreiging is het gebruik van bestrijdingsmiddelen. Daar kunnen ze ziek van worden of ze vinden minder insecten om op te eten. Gelukkig zijn er steeds meer mensen die hun tuin egelvriendelijk maken. Door bijvoorbeeld een gat in de schutting te maken, kunnen de dieren makkelijk van tuin naar tuin lopen. Wat takken, bladeren en een veilige hoek zorgen ervoor dat egels rustig kunnen slapen en schuilen. Wie geen vergif gebruikt maar de natuur zijn gang laat gaan, helpt mee om deze tuinvriend te beschermen. Dat is misschien wel een van de mooiste egel weetjes: we kunnen samen het verschil maken.

Meest gestelde vragen over egel weetjes

• Hoe oud wordt een egel gemiddeld?

  De gemiddelde egel in Nederland wordt ongeveer drie tot vijf jaar. Sommige egels halen zelfs een leeftijd van zeven jaar, maar dat komt niet vaak voor door gevaren zoals verkeer en ziektes.

• Wat eet een egel het liefst?

  Een egel eet vooral insecten, wormen, slakken en spinnen. Soms eet hij bessen of zaden en af en toe een kleine kikker of ei.

• Mag je een egel eten geven in de tuin?

  Je mag een egel gerust bijvoeren. Geef geen melk, want daar worden ze ziek van. Water en speciaal egelvoer of kattenvoer werkt goed. Laat ook wat bladeren liggen, zodat ze kunnen scharrelen naar hun eigen eten.

• Waarom houden egels een winterslaap?

  Egels houden een winterslaap omdat er in de winter bijna geen voedsel te vinden is. Door te slapen verbruiken ze minder energie en kunnen ze de kou doorkomen.

• Hoe kun je egels in de tuin helpen?

  Je kunt egels helpen door een doorgang in de schutting te maken, struiken en bladeren te laten liggen en geen gif te gebruiken tegen ongedierte.