Verrassende weetjes over de bijzondere ooievaar

De indrukwekkende levensduur en het gewicht

Een ooievaar kan ouder worden dan de meeste mensen denken. In het wild kunnen deze vogels wel dertig tot veertig jaar oud worden. Dat is voor een vogel behoorlijk lang. De mannetjes zijn vaak iets groter en zwaarder dan de vrouwtjes. Een mannetje weegt ongeveer vier en een halve kilo, terwijl het vrouwtje rond de drie en een halve kilo weegt. Dit verschil komt doordat het mannetje zijn nest beter kan beschermen en meer voedsel kan zoeken om het gezin te laten groeien. Je ziet ooievaars vaak hoog op een nest staan waar ze rustig blijven waken.

Trektocht naar warmere landen

Ooievaars zijn echte reizigers. Ze blijven niet het hele jaar in Nederland, België of Duitsland. In de herfst vertrekken ze naar warmere landen in Afrika. Daar zijn ze zeker tot het voorjaar te vinden, zodat ze niet in de kou hoeven te leven. Hun reis is lang en zwaar, soms wel duizenden kilometers. Wanneer de lente aanbreekt, keren de vogels terug naar hun nest in Europa om te broeden en voor hun jongen te zorgen. Tijdens de reis vliegen ze vaak in een groep en maken ze gebruik van de warme luchtstromen, zodat ze niet zoveel energie hoeven te gebruiken. Dat doen ze door hoog in de lucht te zweven en kilometers te maken zonder te veel met de vleugels te slaan.

Het favoriete eten van de ooievaar

Veel mensen denken dat deze vogel vooral kikkers eet, maar dat is niet alles. Kikkers staan inderdaad vaak op het menu, maar ooievaars houden ook van insecten, vissen, kleine zoogdieren en zelfs regenwormen. Door dit gevarieerde dieet helpt de ooievaar om het aantal muizen, ratten en insecten klein te houden. Hierdoor zijn ze belangrijk voor de natuur en de boeren die gewassen verbouwen. De vogel zoekt zijn voedsel vaak in weilanden en natte gebieden, maar soms zie je hem ook gewoon op het dak of op straat wandelen op zoek naar een hapje. In het voorjaar en de zomer is er genoeg eten, maar in de winter moet hij daarom naar het warme zuiden reizen, waar meer voedsel te vinden is.

Nestbouw en het grootbrengen van de jongen

Ooievaars zijn echte bouwers. Zij maken hun nest op hoge plekken, zoals op oude schoorstenen, palen of zelfs op daken van huizen. Het nest is groot en stevig, want het wordt vaak elk jaar weer een stukje groter gemaakt. Sommige nesten kunnen wel honderd kilo wegen. De vogels gebruiken takken, gras, bladeren en soms zelfs stukjes afval voor de bouw. Na het leggen van de eieren broeden beide ouders om en om tot de jongen zijn uitgekomen. Gemiddeld legt het vrouwtje drie tot vijf eieren per keer. Als de kleine vogels uit het ei komen, krijgen ze steeds stukjes voedsel dat de ouders voor hen meenemen. Vaak zie je in de zomer meerdere ooievaars samen rondom het nest, omdat ze graag in de buurt van soortgenoten wonen. Zo leren de jongen meteen hoe ze zich moeten gedragen en wat ze moeten eten.

Ooievaars en hun betekenis in de volksverhalen

De ooievaar speelt een grote rol in volksverhalen en tradities. In Nederland en heel Europa wordt deze vogel vaak gezien als brenger van geluk. Veel mensen geloven dat een ooievaar die op het dak zijn nest bouwt, een goed teken is voor het gezin dat er woont. Ook is het verhaal bekend dat ooievaars baby’s brengen. Volgens oude verhalen zouden deze vogels baby’s in een doekje dragen en die bij nieuwe ouders brengen. Dit idee komt uit het feit dat de ooievaar meestal terugkeert in de lente, de tijd waarin veel dieren jongen krijgen en het leven opnieuw begint. Ook het getrompetter van de vogel wordt vaak gezien als een teken van vreugde en een nieuw begin.

Meest gestelde vragen over ooievaars

• Waar overwinteren ooievaars? De ooievaar vliegt in de herfst naar warmere gebieden, meestal in Afrika. Daar blijft hij tot de lente, als het weer warmer wordt in Europa.

• Hoe groot kan een ooievaarsnest worden? Een nest van de ooievaar kan honderd kilo of meer wegen en wordt bijna elk jaar groter, omdat de vogels er nieuwe takken en materialen aan toevoegen.

• Waarom klepperen ooievaars met hun snavel? Het klepperen met de snavel is een manier van communiceren tussen ooievaars. Ze laten zo aan andere vogels weten dat ze hun nest verdedigen of begroeten hun partner.

• Hoeveel eieren legt een ooievaar per jaar? Normaal gesproken legt een ooievaar drie tot vijf eieren per broedseizoen, en beide ouders helpen bij het broeden en opvoeden van de jongen.

• Wat is het nut van ooievaars in de natuur? Ooievaars helpen om het aantal muizen, ratten en insecten onder controle te houden. Daarmee zijn ze belangrijk voor het evenwicht in de natuur en voor boeren die gewassen verbouwen.